Najistotniejsze kwestie norweskiej księgowości
Prowadzenie księgowości to jeden z podstawowych obowiązków norweskiego przedsiębiorcy. Niezależnie od tego, czy właściciel przedsiębiorstwa samodzielnie prowadzi jego księgowość, czy korzysta z usług specjalisty albo wykwalifikowanej firmy, powinien znać podstawowe obowiązujące w Norwegii przepisy i ustawy. Znajomość aktualnych stawek i terminów jest konieczna, aby bez przeszkód prowadzić działalność i uniknąć zbędnych kontroli z urzędu i kar finansowych.
Prowadzenie dokumentacji firmowej
Obowiązek audytu
Zatrudnianie pracowników w firmie w Norwegii
Bezpieczeństwo w pracy
Koszty prowadzenia firmy w Norwegii
Podatek dochodowy w Norwegii
Formy organizacji działalności gospodarczej w Norwegii i ustawy regulujące księgowość
Co gdzie zaksięgować?
Księgowość NUF
Księgowość ENK
Księgowość spółki AS
Samochód służbowy
Import, eksport
FAQ
PROWADZENIE DOKUMENTACJI FIRMOWEJ
Dokumentacja w norweskiej firmie powinna być przechowywana przez okres 3,5 bądź 5 lat od daty zamknięcia roku rozliczeniowego - w zależności od rodzaju dokumentów związanych z prowadzoną działalnością. Wyjątkiem są dokumenty takie jak deklaracje celne czy dokumentacja kredytowa, które przechowuje się od 5 do 15 lat.
Kluczowe jest zachowanie przejrzystości archiwum, co w przypadku ewentualnej kontroli z urzędu ułatwi sprawdzenie potrzebnych informacji. Dlatego warto przechowywać dokumenty w specjalnie wyznaczonych do tego segregatorach, tworząc tematyczne zakładki (faktury kosztowe, wyciągi z konta itp.). Dobrym rozwiązaniem jest wydzielenie segregatora służącego do przechowywania dokumentów pracowniczych (umów, zwolnień lekarskich itd.).
Archiwum, w którym przechowywane są dokumenty powinno znajdować się bezpośrednio w przedsiębiorstwie albo w firmie magazynowej - w takim przypadku podmiot przechowujący ma obowiązek udostępnienia dokumentów np. podczas kontroli z urzędu.
Dokumentacja pierwotna to m.in. deklaracje roczne, dokumenty kosztowe, rejestr rachunków, deklaracje VAT, dokumenty przychodowe, dokumenty kadrowe, bilanse, pisma od rewizora, specyfikacje środków trwałych, specyfikacje zobowiązań. Dokumentacja wtórna to m.in. wszelkie umowy, dokumentacja magazynowa, korespondencja dotycząca księgowości.
Dokumenty pierwotne należy przechowywać przez okres 5 lat od momentu zamknięcia roku księgowego. Dokumenty wtórne należy przechowywać przez okres 3,5 roku od momentu zamknięcia roku księgowego.
Po zakończeniu procedury bankructwa firmy o tym, co należy zrobić z dokumentami decyduje prowadzący sprawę syndyk - to on podejmuje decyzję o zniszczeniu dokumentów lub oddaniu ich uprawnionym osobom.
OBOWIĄZEK AUDYTU
Obowiązek audytu dotyczy przede wszystkim spółek AS. Filie firm zagranicznych w Norwegii oraz firmy jednoosobowe podlegają audytom, jeśli spełniają określone warunki. Aby uzyskać dokładne informacje na temat wymogu zewnętrznej kontroli rocznych sprawozdań, należy zapoznać się z norweską Ustawą o biegłych rewidentach - Revisorloven.
Spółka AS jest zwolniona z audytu, jeśli:
Obowiązek przeprowadzenia audytu dla firm jednoosobowych powstaje, gdy obrót firmy przekracza 5 000 000 NOK, a suma bilansowa jest większa niż 20 000 000 NOK lub firma posiada więcej niż 20 pracowników (na pełen etat). Podobnie jest w przypadku filii firm zagranicznych (NUF), które płacą norweski podatek dochodowy - podlegają audytom, jeśli ich obroty przekraczają 5 000 000 NOK.
Spółki AS są zobowiązane do przeprowadzania audytów, jednak firma może zostać zwolniona z tego obowiązku - musi spełniać określone warunki. Spółka AS jest zwolniona z audytu, jeśli:
- w założeniach spółki zapisano zrzeczenie się rewizora,
- przychody firmy nie przekraczają 6 000 000 NOK,
- łączna wartość bilansowa przekracza 23 000 000 NOK,
- w spółce zatrudnionych jest mniej niż dziesięciu pracowników na pełen etat.
ZATRUDNIANIE PRACOWNIKÓW W FIRMIE W NORWEGII
Prowadzenie firmy w Norwegii często oznacza konieczność zatrudnienia pracowników, dlatego warto wiedzieć, jakie wiążą się z tym obowiązki.
Decyzja o zatrudnieniu powinna być przemyślana, ponieważ koszty z tym związane nie dotyczą jedynie wynagrodzenia. Trzeba również liczyć się z dodatkowymi obowiązkami w związku z prowadzeniem księgowości w Norwegii.
Przedsiębiorca, który zamierza zatrudnić pracownika powinien:
- dokonać wpisu do Aa-register et (na druku Samordnet registermelding del 1(BR-1010B) należy zaznaczyć JA w punkcie 3.3 i wysłać do BRØNNØYSUNDREGISTRENE),
- otworzyć konto bankowe (Skattetrekkskonto), które będzie służyło do zabezpieczenia zaliczki na podatek dochodowy za pracownika,
- podpisać z pracownikiem stosowną umowę (wersja papierowa w dwóch egzemplarzach - może być sporządzona w dwóch językach; stawki zawarte w umowie nie mogą być mniejsze niż te ustalone przez urząd - warto je monitorować, ponieważ rokrocznie ulegają zmianom),
- Zgłosić pracownika do NAV-u należy na druku A-melding, a należy to uczynić do piątku następnego tygodnia po podpisaniu umowy.
- opłacać obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne (OTP - Obligatorisk tjenestepensjon; za każdego pracownika zatrudnionego na co najmniej 3/4 etatu; składka ta stanowi minimum 2% wynagrodzenia i jest kosztem pracodawcy - nie jest potrącana z wypłaty pracownika).
- A-melding - obowiązkiem firmy jest informowanie urzędu o stanie zatrudnienia i wypłatach. Należy to zrobić do 5 dnia następnego miesiąca.
- Lønnslipp (dokument wykazujący wynagrodzenie brutto, netto i zaliczkę na podatek dochodowy),
- Sammenstillingsoppgave (informacja o dochodach i zaliczkach na podatek dochodowy przekazywana pracownikom do 31 stycznia roku następnego),
- Timeliste to formularz, który zawiera informacje o liczbie przepracowanych godzin przez pracownika w danym miesiącu. Na jego podstawie wypłacane jest wynagrodzenie, jeśli pracodawca rozlicza się za godziny pracy.
- Arbeidsgiveravgift (podatek pracodawcy),
- Forskuddstrekk (zaliczka na podatek dochodowy pracownika).
- opłata z tytułu zatrudnienia (14,1% od wynagrodzenia brutto),
- ubezpieczenie emerytalne (2% od wynagrodzenia brutto),
- feriepenger (10,2% od wynagrodzenia brutto - pracownicy do 60 roku życia, 12,5% od wynagrodzenia brutto - pracownicy powyżej 60 roku życia).
- zasiłki chorobowe,
- szkolenia pracowników,
- odzież robocza.
Dokumenty związane z zatrudnianiem pracowników:
Koszty stałe, które ponosi pracodawca to:
Koszty stałe to łącznie to 26,3% od kwoty wynagrodzenia brutto.
Koszty zmienne, które ponosi pracodawca to:
Koszty zmienne to średnio 5% od kwoty wynagrodzenia brutto.
Pracownicy zagraniczni muszą posiadać numer personalny i Skattekort, a po podpisaniu umowy powinni złożyć odpowiedni wniosek w urzędzie skarbowym. Dodatkowo, jeśli pochodzą z kraju spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), muszą przedstawić ważne pozwolenie na pobyt na terenie Norwegii.
Pracodawca w Norwegii jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom wszelkich niezbędnych szkoleń ( ich charakter zależy od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności), szkolenia BHP, odzieży roboczej oraz identyfikatorów - Byggekort czy Renholdskort, jeśli firma działa w branży budowlanej lub sprzątającej.
BEZPIECZEŃSTWO W PRACY
Bezpieczeństwo pracy to warunek konieczny prowadzenia działalności w Norwegii - jest szczególnie ważne, jeśli firma zatrudnia pracowników. Podstawowe szkolenie BHP (HMS) ma na celu zapewnienie odpowiednich warunków pracy. Obowiązek przeprowadzenia szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy reguluje Norweski Kodeks Pracy - zgodnie z przepisami kurs powinien ukończyć:
Identyfikator Byggekort dotyczy pracowników firm budowlanych, a Renholdskort pracowników autoryzowanych firm sprzątających (www.byggekort.no, www.renholdskort.no).
- właściciel firmy (gdy zatrudnia co najmniej jednego pracownika),
- właściciel firmy (gdy zleca zadania podwykonawcom),
- kierownik (daglig leder - odpowiedzialny za bezpieczeństwo i zdrowie pracowników).
Norweskie przedsiębiorstwa działające w sektorze budowlanym i firmy sprzątające zobowiązane są do posiadania specjalnych identyfikatorów - kart branżowych. Identyfikatory wydawane są przez Oberthur Technologies, który jest jedyną upoważnioną do tego instytucją.
Identyfikatory ważne są przez dwa lata od daty wydania, a koszt ich wyrobienia zawsze ponosi pracodawca - zmiana miejsca zatrudnienia oznacza konieczność wyrobienia nowego identyfikatora.
Identyfikator Byggekort dotyczy pracowników firm budowlanych, a Renholdskort pracowników autoryzowanych firm sprzątających (www.byggekort.no, www.renholdskort.no).
Na każdym identyfikatorze należy wyszczególnić:
- nazwę firmy,
- numer organizacyjny (organisasjonsnummer),
- dane właściciela identyfikatora (imię, nazwisko, data urodzenia, płeć, podpis),
- termin ważności,
- dane osoby wystawiającej (imię, nazwisko, adres).
Terminy składania dokumentów branżowych:
- Renholdskort (natychmiast po zarejestrowaniu firmy - właściciel, zaraz po zatrudnieniu - pracownik),
- Byggekort (natychmiast po zarejestrowaniu firmy - właściciel, zaraz po zatrudnieniu - pracownik).
Przedsiębiorstwa z branży spożywczej czy kosmetycznej powinny posiadać pozwolenie od Mattilsynet.
Zakładając działalność z listy zawodów wyszczególnionych norweskimi przepisami, przedsiębiorca musi liczyć się z koniecznością posiadania certyfikatu potwierdzającego zdobycie odpowiednich kwalifikacji - zezwolenia dotyczą m.in. kierowców, masażystów, prawników czy księgowych.
KOSZTY PROWADZENIA FIRMY W NORWEGII
Koszty prowadzenia firmy w Norwegii zależą od rodzaju przedsiębiorstwa i zakresu świadczonych usług oraz od tego, czy firma zatrudnia pracowników. Należy pamiętać o obowiązku udowodnienia zasadności poniesionych przez firmę kosztów.
Aby wyliczyć koszty, należy wykorzystać faktury kosztowe (wystawiane przez dostawców i sprzedawców) - trzeba dokładnie sprawdzać prawidłowość danych, które zawiera faktura, w szczególności kwot (wysokość naliczonego VAT-u i kwotę brutto - sumę kwoty netto i VAT-u) i danych firmy przedsiębiorcy (faktura powinna jednoznacznie wskazywać na firmę kupującego).
Księgując fakturę kosztową należy skorzystać z:
- konta rozrachunków z dostawcami z Norwegii - 2400 (Leverandørgjeld, innland),
- konta kosztów według rodzaju (w zależności od tego, czego dotyczy dana faktura kosztowa),
- konta 2710 - Inngående merverdiavgift, høy sats (25% podatku VAT od zakupu).
- koszty wynajmu lokalu (lokal powinien zostać zgłoszony jako miejsce prowadzenia działalności; w przypadku, gdy na potrzeby działalności wykorzystywany jest lokal mieszkalny można odliczyć maksymalnie 1800 NOK - bez posiadania faktur bądź wartość proporcjonalną - w zależności od powierzchni mieszkania i powierzchni wykorzystywanej do działalności),
- Zatrudnianie pracowników może stanowić znaczne obciążenie finansowe dla firmy, a pracodawca ma wiele obowiązków związanych z zatrudnieniem. Dlatego przed zatrudnieniem pracownika warto dokładnie przekalkulować opłacalność takiej decyzji,
- Amortyzacja oraz koszty związane z użytkowaniem samochodu to wydatki ponoszone przez firmę na potrzeby służbowe. Samochody są amortyzowane przez kilka lat z rzędu,
- abonament za telefon firmowy (dla firmy jednoosobowej odliczenia za telefon są częściowe - z kosztów odpisuje się kwotę 4392 NOK).
- materiały / towary (niezbędne do osiągnięcia przychodu),
- Narzędzia i urządzenia o wartości przekraczającej 15 000 NOK są rozliczane przez kilka lat z rzędu. Stawka amortyzacji zależy od rodzaju urządzenia,
- Koszty podróży oraz diety powinny być udokumentowane. Praca powyżej dwunastu godzin dziennie pozwala na odliczenie 89 NOK za każdy dzień,
- Koszty reprezentacji powinny być dokładnie udokumentowane na rachunku w celu uniknięcia ewentualnych kwestii ze strony urzędu podatkowego dotyczących odliczeń. Należy również pamiętać, że nie można odliczyć podatku VAT od takich wydatków,
- reklama (wizytówki, reklamy internetowe lub prasowe, ulotki),
- artykuły biurowe (komputery, skanery, drukarki),
- Koszty szkoleń, licencji i autoryzacji to wydatki związane z rozwojem kompetencji w świadczonych usługach, zakup fachowej literatury, a także opłaty związane z wyrobieniem kart branżowych takich jak Byggekort czy Renholdskort.
PODATEK DOCHODOWY W NORWEGII
W 2020 roku nie nastąpiła zmiana w wysokości podstawy podatku dochodowego w Norwegii od osób i firm - wynosi teraz 22%. Kwota podatku wzrasta wraz ze wzrostem dochodu - w zależności od tego, jakie dochody zostały osiągnięte, podatek do zapłaty wyliczany jest na podstawie progów podatkowych (ustalanych każdego roku), które wskazują sposób opodatkowania nadwyżki dochodu.
Na początku działalności firmy w Norwegii lub na początku roku przedsiębiorca deklaruje (poprzez portal Altinn.no) oczekiwany zysk firmy na przyszły rok - overskudd (druk RF-1102). Później urząd wylicza zaliczki na podstawie zysku firmy z minionych lat.
Obowiązek rejestracji w ewidencji płatników VAT mają firmy, których dochód przekroczył 50 000 NOK w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Norweski VAT dzieli się na trzy stawki:
Na fakturze przychodowej wystawianej klientom za towary i usługi należy umieścić:
Na początku działalności firmy w Norwegii lub na początku roku przedsiębiorca deklaruje (poprzez portal Altinn.no) oczekiwany zysk firmy na przyszły rok - overskudd (druk RF-1102). Później urząd wylicza zaliczki na podstawie zysku firmy z minionych lat.
Jeśli uzyskany dochód okazał się wyższy niż ten zadeklarowany, przedsiębiorca musi dopłacić należną kwotę (do 31 maja kolejnego roku). Brak dopłaty wiąże się z doliczeniem ustawowych odsetek od zaległości.
Kwotę należnego podatku opłaca się w wyznaczonych przez urząd terminach (w zależności od rodzaju prowadzonej działalności). Spółki AS w styczniu (kolejnego roku podatkowego) otrzymują wyliczone przez urząd (na podstawie dochodu firmy z poprzednich lat) zaliczki na podatek dochodowy.
Obowiązek rejestracji w ewidencji płatników VAT mają firmy, których dochód przekroczył 50 000 NOK w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Norweski VAT dzieli się na trzy stawki:
- 25% (stawka podstawowa),
- 15% (stawka zredukowana: artykuły spożywcze, napoje),
- 12% (stawka niska: telewizja, radio, kino).
Na fakturze przychodowej wystawianej klientom za towary i usługi należy umieścić:
- numer faktury (na górze dokumentu, numeracja jest ciągła z roku na rok),
- numer organizacyjny przedsiębiorstwa (dziewięciocyfrowy numer - płatnicy VAT dopisują na końcu skrót MVA),
- datę wystawienia faktury (pozwala zakwalifikować przychód do okresu),
- datę płatności faktury (ważna w zarządzaniu przepływami pieniężnymi),
- dane sprzedawcy (nazwa firmy i adres),
- dane kupującego (imię, nazwisko, adres),
- numer konta bankowego (niezbędny do wykonania przelewu za usługę, towar),
- opis usługi / towaru (szczegółowy),
- kwotę do zapłaty (za towar / usługę). Faktury przychodowe księguje się na poszczególnych kontach:
- 25% podatku VAT ze sprzedaży - 2700 (Utgående merverdiavgift, høy sats,
- rozrachunku z odbiorcami - 1500 (Kundefordringer),
- przychodów ze sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT - 3000 (Salgsinntekt varer, avgiftspliktig).
Prawidłowość wystawianych faktur jest bardzo ważna, ponieważ w sytuacji, gdy klient nie zapłaci za towar bądź usługę, a na fakturze pojawił się błąd, firma windykacyjna może odmówić pomocy w ściągnięciu długu.
FORMY ORGANIZACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W NORWEGII I USTAWY REGULUJĄCE KSIĘGOWOŚĆ
Enkeltpersonforetak (firma jednoosobowa) to podstawowa forma działalności, którą wybierają nowi przedsiębiorcy nie potrafiący przewidzieć przyszłych zysków firmy i dysponujący ograniczonymi środkami finansowymi. Majątek właściciela to jednocześnie majątek przedsiębiorstwa, dlatego właściciel za ewentualne zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem.
Najpopularniejszą formą spółki w Norwegii jest spółka AS (Aksjeselskap). W przypadku spółki AS ograniczenie stanowi wkład finansowy - kapitał zakładowy powinien wynosić minimum 30 000 NOK. Plusem jest to, że można go wykorzystać na założenie firmy i rozpoczęcie prowadzenia działalności. Ewentualne zobowiązania spółki ściągane są do wysokości kapitału zakładowego.
NUF (Norskregistrert utenlandsk foretak) to filia firmy zagranicznej, co oznacza, że przedsiębiorstwo posiada siedzibę w Polsce, ale prowadzi działalność na terenie Norwegii. W przypadku NUF-u odpowiedzialność finansowa ponoszona jest w obu krajach - konieczne jest zapoznanie się z zakresem obowiązków podatkowych w Norwegii (umowa o podwójnym opodatkowaniu), który zależy od charakteru prowadzonej działalności i czasu jej trwania.
Księgowość w Norwegii regulują dwie ustawy - Regnskapsloven i Bokføringsloven. Zgodnie z tymi ustawami transakcje dokonywane przez norweskie przedsiębiorstwa muszą być rejestrowane (np. w programie księgowym), a związane z nimi dokumenty przechowywane zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa (od kilku do kilkunastu lat).
Księgowość norweskiej firmy może być prowadzona przez przedsiębiorcę lub księgowego - niezależnie od wybranej formy należy starannie dbać o dotrzymywanie terminów i prawidłowość wyliczeń, ponieważ błędy w rachunkach i niedotrzymywanie ustalonych terminów może skutkować kontrolami z urzędu.
Przedsiębiorcy są zobowiązani do składania rocznego zeznania podatkowego, prawo reguluje również kwestie dotyczące rachunku zysków i strat, bilansu oraz wyceny. Rozliczenie roczne powinno zostać złożone do 31 maja następnego roku. Informacje o dochodach firmy (Skattemelding) składa się za pomocą portalu Altinn.no (niezbędne jest posiadanie kodów MinID), a urząd w ciągu kilku miesięcy wylicza należny podatek (do zwrotu lub zapłaty) - Skatteoppgjør.
Składając dokumenty należy przestrzegać wyznaczonych terminów, w innym przypadku norweski urząd naliczy ustawową karę (nałożona kara - z każdego tytułu i terminu - nie może jednak przekroczyć 52 450 NOK).
Norweski portal Altinn.no stanowi platformę elektroniczną, która służy do składania wniosków, rozliczeń, korekt i odwołań - za jego pomocą można rozliczać się z dokumentów związanych z zeznaniami podatkowymi, rozliczeniami podatku VAT, zaliczkami na podatek dochodowy czy rozliczeniami składek na ubezpieczenie społeczne.
Logowanie do portalu Altinn jest możliwe dla osób, które posiadają indywidualne kody MinID (kody składające się z zestawu pięciocyfrowych haseł). Aby otrzymać kody MinID należy posiadać numer personalny (fødselsnummer) lub numer tymczasowy (D-nummer).
CO GDZIE ZAKSIĘGOWAĆ?
Plan kont jest niezbędny do wykazywania przed urzędem zdarzeń gospodarczych zachodzących w firmie. Standardowy plan kont to NS4102, który określa schemat klasyfikacji konkretnego zdarzenia gospodarczego i składa się z kilkunastu stron.
Konta księgowe składają się z czterech cyfr - pierwsza z nich kwalifikuje dane konto do konkretnej grupy kont:
Konta księgowe składają się z czterech cyfr - pierwsza z nich kwalifikuje dane konto do konkretnej grupy kont:
- 1000 (Eiendeler) - majątek firmy: wszelkie środki trwałe,
- 2000 (Gjeld og Egenkapital) - dług i kapitał własny: rozrachunki z dostawcami, bankami, urzędami itp.,
- 3000 (Inntekter) - przychody: przychody firmy (kwoty netto z faktur przychodowych),
- 4000 (Varekjøp) - zakup: podział na zakup materiałów, towarów, krajowy, zagraniczny itp.,
- 5000 (Lønnsutgifter) - koszty związane z pracownikami: wynagrodzenia, dodatki, ferienpenger itp.,
- 6000 (Annen driftskostnad) - koszty operacyjne: amortyzacja, zakup narzędzi, ubrań roboczych, artykułów biurowych itp.,
- 7000 (Annen driftskostnad) - koszty operacyjne: koszty reklamy, podróże służbowe itp.,
- 8000 (Finansinntekter og - kostnader, periodens resultat) - przychody i koszty finansowe: odsetki od kredytów, wynik finansowy za dany rok itp.
Ważne jest właściwe dopasowanie zdarzenia gospodarczego do odpowiedniego konta księgowego, ponieważ na koniec roku rozliczeniowego saldo kont jest wpisywane do rocznego zeznania podatkowego.
Dobrą praktyką każdego norweskiego przedsiębiorcy jest założenie firmowego konta bankowego - bedriftskonto. Aby to zrobić należy przedstawić w banku potwierdzenie rejestracji działalności gospodarczej oraz ważny paszport.
KSIĘGOWOŚĆ NUF
Działalność NUF-u wymaga znajomości z zakresu norweskiej księgowości oraz przepisów dotyczących importu towarów, dlatego warto powierzyć księgowość wykwalifikowanej osobie. Założenie filii firmy zagranicznej w Norwegii (z siedzibą w Polsce, ale działalnością na terenie Norwegii) może wymagać posiadania reprezentanta, który zajmie się formalnościami związanymi z obowiązkiem podatkowym i innymi zobowiązaniami.
Warto pamiętać, że w planie kont - podobnie jak w przypadku spółek AS - nie istnieje Privatuttak, czyli konto wydatków prywatnych - 2060.
Dokumenty, które składa NUF to::
Osobą reprezentującą podatnika może być firma lub osoba posiadająca stały adres zameldowania i mieszkająca lub pracująca na terenie Norwegii.
Obowiązek audytu dotyczy NUF-ów, których obroty przekroczą 5 000 000 NOK. Podczas audytu biegły rewident sprawdza bilans i roczne sprawozdania z działalności przedsiębiorstwa.
Warto pamiętać, że w planie kont - podobnie jak w przypadku spółek AS - nie istnieje Privatuttak, czyli konto wydatków prywatnych - 2060.
Dokumenty, które składa NUF to::
- Skattemelding (do 31 maja),
- Årsregnskap (do 31 lipca).
KSIĘGOWOŚĆ ENK
Księgowość firmy jednoosobowej nie jest skomplikowana, dlatego przedsiębiorca może prowadzić ją samodzielnie, musi jedynie zapoznać się z ustawa o rachunkowości i prawidłowo księgować transakcje.
Enkeltpersonforetak (ENK) daje możliwość wykorzystania środków firmowych na potrzeby prywatne (przelewy i wypłata gotówki). Do takich transakcji służy konto 2060 (Privatuttak). Na wyciągu wyszczególnione są wszystkie zapłaty z firmowego konta, dlatego jest pomocne w przypadku zaginięcia faktur kosztowych.
Enkeltpersonforetak (ENK) daje możliwość wykorzystania środków firmowych na potrzeby prywatne (przelewy i wypłata gotówki). Do takich transakcji służy konto 2060 (Privatuttak). Na wyciągu wyszczególnione są wszystkie zapłaty z firmowego konta, dlatego jest pomocne w przypadku zaginięcia faktur kosztowych.
Na koncie 2070 (Forskuddsskatt) ujmuje się zaliczki na podatek dochodowy (opłacany w czterech równych ratach) - wysokość zaliczek ustala się na podstawie deklaracji dochodu. Stan konta 2070 pod koniec roku musi być zgodny z zaliczkami wyszczególnionymi na Skattemelding.
Po zamknięciu roku księgowego salda kont (2060 i 2070) powinny równać się zeru.
Kapitał własny, czyli Egenkapital, wyliczany jest na koncie 2050 (Annen egenkapital), należy wykazać go w rocznym zeznaniu podatkowym (załącznik RF-1175 Næringsoppgave 1).
KSIĘGOWOŚĆ SPÓŁKI AS
Do prowadzenia księgowości spółki AS w Norwegii należy zatrudnić profesjonalistę - księgowego lub wyspecjalizowaną firmę. Księgowość jest skomplikowana, a każdy wydatek i operacja na koncie firmowym muszą zostać zaewidencjonowane i udokumentowane.
Podatek dochodowy należy opłacać w dwóch równych ratach (w roku następnym po roku podatkowym). Urząd wylicza zaliczki na podstawie dochodu z poprzednich lat.
Dokumenty, które składają spółki to:
Udziałowcy w spółce otrzymują wynagrodzenie na zasadzie zatrudnienia (jako pracownicy), wynagrodzenia akcjonariuszy (styrehonorar) bądź dywidendy.
Udziałowcy nie mają możliwości swobodnego korzystania z funduszy firmy - plan kont nie zawiera konta wydatków prywatnych (2060 - Privatuttak), więc akcjonariusze nie mogą swobodnie wypłacać środków spółki.
Spółki AS podlegają audytom, istnieje jednak możliwość zwolniona z tego obowiązku.
Podatek dochodowy należy opłacać w dwóch równych ratach (w roku następnym po roku podatkowym). Urząd wylicza zaliczki na podstawie dochodu z poprzednich lat.
Dokumenty, które składają spółki to:
- Aksjonærregisteroppgaven (do 31 stycznia),
- Skattemelding for aksjeselskap (do 31 maja),
- Årsregnskap (do 31 lipca).
Udziałowcy w spółce otrzymują wynagrodzenie na zasadzie zatrudnienia (jako pracownicy), wynagrodzenia akcjonariuszy (styrehonorar) bądź dywidendy.
SAMOCHÓD SŁUŻBOWY
Samochód służbowy w firmie w Norwegii często jest niezbędny do prowadzenia działalności, dlatego warto znać obowiązki, które wiążą się z jego posiadaniem. Ponadto koszty związane z korzystaniem ze służbowego samochodu stanowią koszt prowadzenia firmy, czyli możliwość obniżenia podstawy opodatkowania.
Przedsiębiorcy są zobowiązani do uiszczania rocznej opłaty za samochód - Årsavgift, której wysokość zależy od rodzaju pojazdu.
Decydując się na wpis do ewidencji środków trwałych należy pamiętać o konieczności przechowywania paragonów i faktur za wydatki związane z użytkowaniem samochodu.
Wpis do ewidencji środków trwałych jest korzystny, gdy:
Przedsiębiorcy są zobowiązani do uiszczania rocznej opłaty za samochód - Årsavgift, której wysokość zależy od rodzaju pojazdu.
Samochód można ująć w kosztach na jeden z dwóch sposobów - korzystając z druku Kjørebok (gdy na potrzeby działalności wykorzystywany jest samochód prywatny) lub wpisując samochód do ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa.
Decydując się na wypełnienie druku Kjørebok, gromadzenie faktur i paragonów związanych z użytkowaniem samochodu nie jest konieczne - należy jedynie wypełnić książkę ewidencji pojazdu określając:
- dane samochodu,
- datę i cel podróży,
- liczbę przebytych kilometrów (liczba kilometrów naliczana jest przez Elektronisk Kjørebok), które następnie mnoży się przez odpowiednią stawkę (w roku 2017: 3,5 NOK za każdy kilometr - gdy z samochodu korzysta właściciel firmy, 4,1 NOK za każdy kilometr - gdy z samochodu korzysta pracownik firmy).
Decydując się na wpis do ewidencji środków trwałych należy pamiętać o konieczności przechowywania paragonów i faktur za wydatki związane z użytkowaniem samochodu.
Wpis do ewidencji środków trwałych jest korzystny, gdy:
- firma często korzysta z samochodu,
- samochód został kupiony na kredyt lub jest w leasingu,
- samochód ma sporą wartość i nie zostanie sprzedany w najbliższej przyszłości (sprzedaż samochodu firmowego stanowi przychód firmy).
Wpis do ewidencji środków trwałych oznacza, że należy rozdzielać koszty związane z użytkowaniem samochodu:
W związku z posiadaniem samochodu służbowego do rozliczenia podatkowego należy dołączyć załączniki związane z wydatkami i amortyzacją, które pozwolą na obniżenie kwoty należnego podatku.
- paliwo: konto 7000 (Drivstoff),
- naprawy: konto 7020 (Vedlikehold).
IMPORT, EKSPORT
Obowiązek rejestracji w norweskim Rejestrze Przedsiębiorstw - Foretaksregisteret dotyczy wszystkich norweskich i zagranicznych spółek oraz firm jednoosobowych, które zajmują się odsprzedażą towarów lub zatrudniają co najmniej pięciu pracowników.
Konkretnym towarom przypisane są stawki i taryfy celne oraz zwolnienie z opłat i cła - wysokość stawek celnych określana jest przez Norweski Urząd Celny (www.toll.no).
Dokument SAD zawiera informacje o towarze. SAD często przygotowywany jest przez agencje celne, które posiadają aktualne informacje o procedurach celnych i obowiązujących opłatach. Do dokumentu SAD należy dołączyć fakturę na zakup towarów. W przypadku wystawienia faktury z VAT-em przedsiębiorca musi przesłać potwierdzenie wywozu towaru i poprosić o korektę faktury - dopiero wtedy naliczony na granicy VAT zostanie skorygowany.
Podatek MVA od importu wynosi 25% i 15%, przy czym opodatkowaniu nie podlegają samochody elektryczne, statki i ich części, wiatraki elektryczne (źródła energii) itd.
Eksport usług jest zwolniony z podatku VAT, jeśli usługa jest w całości przeznaczona do konsumpcji za granicą. Usługa przeznaczona do wykorzystania na terenie Norwegii powinna być odpowiednio opodatkowana.
Usługi wymienne dostarczane drogą elektroniczną również zwolniono z podatku VAT - dotyczy to m.in. usług reklamowych, usług konsultingowych czy usług prawnych.
Firmy w Norwegii, które figurują w rejestrze płatników VAT są zwolnione z obowiązku opłaty podatku, jednak importując towary czy usługi należy zgłosić towary i usługi z zagranicy w deklaracji podatkowej.
Procedury celne mogą zostać dopełnione przez firmy spedycyjne, wtedy kupujący ma dostęp do kopii deklaracji celnej dzięki portalowi Altinn.no.
Dokument SAD zawiera informacje o towarze. SAD często przygotowywany jest przez agencje celne, które posiadają aktualne informacje o procedurach celnych i obowiązujących opłatach. Do dokumentu SAD należy dołączyć fakturę na zakup towarów. W przypadku wystawienia faktury z VAT-em przedsiębiorca musi przesłać potwierdzenie wywozu towaru i poprosić o korektę faktury - dopiero wtedy naliczony na granicy VAT zostanie skorygowany.
Podatek MVA od importu wynosi 25% i 15%, przy czym opodatkowaniu nie podlegają samochody elektryczne, statki i ich części, wiatraki elektryczne (źródła energii) itd.
Import towarów księguje się na koncie 4001 (zakup towarów z zagranicy). Warto pamiętać, że zakupy poniżej kwoty 350 NOK (łącznie z ubezpieczeniem i transportem) nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia.
Eksport niektórych towarów wymaga posiadania specjalnych zezwoleń. Dotyczy to m.in. leków (www.legemiddelverket.no), broni (www.politi.no), żywności / suplementy diety (www.mattilsynet.no), alkoholi czy sadzonek (www.mattilsynet.no).
Wywóz towarów za granicę jest możliwy, gdy przedsiębiorca spełnia wymogi eksportowe - posiada fakturę i certyfikat wywozu towaru (attest for utførsel), sam towar został zgłoszony na deklaracji eksportowej.
Eksport usług jest zwolniony z podatku VAT, jeśli usługa jest w całości przeznaczona do konsumpcji za granicą. Usługa przeznaczona do wykorzystania na terenie Norwegii powinna być odpowiednio opodatkowana.
Usługi wymienne dostarczane drogą elektroniczną również zwolniono z podatku VAT - dotyczy to m.in. usług reklamowych, usług konsultingowych czy usług prawnych.
FAQ
1. Czy programy księgowe faktycznie są niezbędne przy prowadzeniu księgowośći firmy w Norwegii?
Wszystko zależy od tego, ile transakcji księgowych odbywa się w danej firmie - poniżej sześciuset zakup programu księgowego nie jest koniecznością (np. można korzystać z programu Excel).
2. Czy korzystając z pojazdu prywatnego można odliczyć koszty poniesione z tytułu użytkowania samochodu w celach służbowych?
Jest to możliwe w przypadku prowadzenia działalności jednoosobowej w Norwegii - można odliczyć koszty związane z bramkami, opłatami parkingowymi i biletami promowymi poniesione w trakcie podróży służbowych. Aby dokonać odliczeń należy prawidłowo prowadzić Kjørebok (książkę ewidencji ruchu pojazdu).
3. Jak prawidłowo prowadzić książkę jazdy (kjørebok)?
Norweska książka jazdy to Kjørebok - ewidencja przebytych kilometrów, która służy do odliczania kosztów użytkowania samochodu na potrzeby prowadzonej działalności. W prawidłowo prowadzonej książce jazdy powinny znajdować się określone informacje - data i cel podróży, przebyta trasa oraz liczba pokonanych kilometrów.
4. Czy prowadząc Kjørebok należy zbierać paragony za paliwo?
Przechowywanie paragonów za paliwo nie jest obowiązkowe.
5. Czy raty kredytu zaciągniętego na poczet zakupu samochodu służbowego można wliczyć w koszty prowadzenia działalności?
Raty zaciągniętego kredytu same w sobie nie stanowią kosztów firmy - można do nich doliczyć jedynie odsetki od takiego kredytu i amortyzację środka trwałego.
6. Czy raty leasingowe można wliczyć w koszty prowadzenia działalności?
Opłaty leasingowe można zaliczyć do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
7. Czy Årsavgift (roczny podatek za samochód) można wliczyć w koszty prowadzenia firmy w Norwegii?
Årsavgift można wliczyć w koszty prowadzenia działalności gospodarczej, jeśli samochód stanowi środek trwały.
8. Jak rozliczać zakup maszyn i urządzeń potrzebnych do prowadzenia danej działalności?
Zakup maszyn rozlicza się w zależności od wartości dokonanego zakupu - urządzenia o wartości powyżej 15 000 NOK amortyzowane są przez kilka lat (ich kosztu nie można rozliczyć jednorazowo). Z kolei stawka amortyzacji zależy od rodzaju konkretnego urządzenia, np. sprzęt za 16 000 NOK powinien zostać odliczany w wysokości 30% od kwoty zakupu - 4800 NOK w jednym roku, 4800 NOK w kolejnym roku itd.
9. Czy przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję środków trwałych?
Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych - maszyn, wyposażenia biura czy narzędzi i komputerów.
10. Czy prywatny numer z firmowym abonamentem może zostać wliczony w koszty działalności firmy w Norwegii?
Tylko połączenia telefoniczne związane z działalnością służbową będą uznawane za koszt firmy - trudno jest rozgraniczyć charakter prowadzonych rozmów, dlatego ustalono kwotę 4392 NOK, którą na koniec roku podatkowego usuwa się z kosztów firmy.
11. Czy koszty czynszu i prądu w wynajmowanym mieszkaniu można wliczyć w koszty firmy w Norwegii?
Koszty czynszu i prądu można wliczyć w koszty prowadzenia działalności, tylko jeśli dotyczą lokalu, w którym prowadzona jest ta działalność.
12. Jak wliczyć koszty czynszu i prądu w wynajmowanym lokalu do kosztów prowadzenia działalności, w sytuacji gdy biuro znajduje się w lokalu mieszkalnym?
Jeśli pomieszczenia służbowe znajdują się w lokalu mieszkalnym można odliczyć koszty na dwa sposoby. Po pierwsze istnieje możliwość odliczenia hjemmekontor (maksymalnie 1700 NOK), standardowej kwota, która nie wymaga posiadania żadnych faktur. Innym sposobem jest rozliczenie proporcjonalne zależne od powierzchni całego lokalu i powierzchni pomieszczenia, w którym faktycznie prowadzona jest działalność - jeśli mieszkanie ma 50 metrów kwadratowych, a pokój, w którym znajduje się biuro - 10 metrów kwadratowych, można odliczyć 20% wszystkich kosztów mieszkania (opłaty za prąd, czynsz).
13. Jakie koszty wiążą się z zatrudnieniem pracowników w firmie w Norwegii?
Poza wynagrodzeniem, pracodawca ponosi koszty związane z obowiązkiem opłacania podatku i ubezpieczeń (Arbeidsgiveravgift, Pensjonskostnader, Yrkesskadeforsikring). Konieczne jest również przeprowadzenie kursu BHP i niezbędnych szkoleń oraz zapewnienie ubrania roboczego i odpowiednio wyposażonego stanowiska pracy.
14. Na jakim koncie należy księgować niewypłacone wynagrodzenia dla pracowników w Norwegii?
Niewypłacone wynagrodzenia pracownicze należy księgować na koncie 2930 Skyldig lønn.
15. Co to jest Skattetrekkskonto?
Skattetrekkskonto to konto służące do zabezpieczenia zaliczki na podatek dochodowy za pracownika w Norwegii. Zaliczkę należy opłacać raz na dwa miesiące - co miesiąc odkłada się odpowiednią kwotę.
16. Czy dieta przysługuje również właścicielowi firmy w Norwegii?
Właściciel firmy może skorzystać z diety, jeśli podróż służbowa trwa dłużej niż 12 godzin - może wtedy odliczyć 89 NOK za każdy dzień.
17. Czy zakup laptopa może stanowić koszty prowadzenia działalności z branży budowlanej?
Taki zakup może stanowić koszty prowadzenia działalności, jeśli komputer ma służyć celom służbowym. Należy pamiętać, że ewentualna kontrola może wymagać uzasadnienia zasadności zakupu (jako niezbędnego do uzyskania przychodu).
18. Czy można odliczyć koszty dojazdów do pracy?
Koszty dojazdów do pracy nie stanowią kosztów prowadzenia działalności, jednak można je odliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym.
19. Czy za materiały i wynagrodzenie pracowników można płacić gotówką?
Koszty prowadzenia firmy w Norwegii nie mogą przekroczyć 10 000 NOK, dlatego tylko do tej kwoty możliwa jest płatność gotówką.
20. Co można zrobić w przypadku pomyłki odnośnie płatności kartą, gdy wydatki firmowe zostają opłacone kartą prywatną, a prywatne zakupy kartą firmową?
Rozwiązanie takiej sytuacji zależy od rodzaju prowadzonej działalności. W działalności jednoosobowej każda transakcja powinna zostać zarejestrowana w programie księgowym, a saldo Bankinnskudd (o numerze 1920 wg planu kont) musi być takie samo jak na wyciągu bankowym. O pomyłce należy poinformować księgowego. W przypadku spółek taka sytuacja nie może mieć miejsca.
21. Czy prowadząc spółkę w Norwegii należy zaznaczyć w programie księgowym zakup samochodu?
Tak, należy to zrobić - samochody wykazuje się na koncie 1230.
22. Jak właściciel spółki w Norwegii może wypłacić sobie wynagrodzenie?
Udziałowcy spółek mają możliwość wypłaty wynagrodzenia na jeden z trzech sposobów: jako dywidendę, na zasadzie zatrudnienia - jako pracownik w spółce lub na zasadzie wynagrodzenia akcjonariuszy (styrehonorar).
23. Czy przewożąc towary należy zgłaszać wszystko, niezależnie od wartości?
Jeśli wartość towaru (łącznie z ubezpieczeniem i transportem) nie przekracza 350 NOK, nie trzeba go zgłaszać.
24. Gdzie można znaleźć informacje o imporcie towarów do Norwegii?
Informacje o stawkach celnych ustalane się przez norweski urząd celny - www.toll.no.
25. Czy polską fakturę na zakup materiałów można zaksięgować?
Polska faktura może zostać zaksięgowana, jednak dokumenty celne muszą być wypełnione poprawnie, a procedury celne przeprowadzone prawidłowo.
26. Czym jest giro?
Giro dotyczy firm budowlanych - jest to obowiązkowa opłata naliczana z tytułu programu RVO, który ma na celu poprawę warunków i bezpieczeństwa pracy. Wysokość giro zależy od ilości zatrudnionych przez firmę pracowników - kwota minimalna naliczana firmom, które nie zatrudniają pracowników wynosi 250 NOK. Zasadnicza opłata wynosi 0,03% od wynagrodzenia brutto na podstawie minionego roku.
27. Czy znaczki pocztowe można doliczyć do kosztów firmy?
Do kosztów prowadzenia działalności można wliczyć znaczki pocztowe - muszą jednak zostać wykorzystane w celach służbowych.
28. Co powinna zawierać norweska faktura?
Norweska faktura powinna zawierać informacje o numerze faktury, numerze organizacyjnym przedsiębiorstwa wraz z oznaczeniem, czy jest ono płatnikiem VAT, dacie wystawienia faktury, dacie płatności faktury, danych sprzedawcy, danych kupującego, numerze konta bankowego sprzedawcy, cenie i opisie towaru bądź usługi.
29. Kiedy firma w Norwegii może zacząć wystawiać faktury?
Wystawianie faktur jest możliwe po zarejestrowaniu działalności w Brønnøysundregistrene, gdy przedsiębiorca otrzyma potwierdzenie rejestracji i numer organizacyjny, musi założyć konto firmowe - dopełnienie tych formalności oznacza możliwość rozpoczęcia działalności i wystawiania faktur.
30. Jak należy numerować faktury w Norwegii?
Numeracja faktur powinna być ciągła niezależnie od upływu czasu. Oznacza to, że w nowym roku należy kontynuować numerowanie od numeru na ostatnio wystawionej fakturze.
31. Czy można wystawiać faktury bez prowadzenia działalności?
Wystawianie faktur jest możliwe tylko w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, niezbędne jest posiadanie norweskiego numeru organizacyjnego i firmowego konta bankowego.
32. Czy od wszystkich kosztów można odliczyć podatek VAT?
Nie zawsze od kosztów można odliczyć podatek VAT - nie dotyczy to m.in. kosztów jedzenia czy hoteli.
33. Kiedy firma e Norwegii może wystawiać faktury z naliczonym podatkiem VAT?
Firma może wystawiać faktury z naliczonym podatkiem, gdy jest zarejestrowana w norweskiej ewidencji płatników VAT.
34. Czy firmy zatrudniające ponad pięciu pracowników mają obowiązek rejestracji w Foretaksregisteret?
Firmy zatrudniające więcej niż pięciu pracowników powinny zarejestrować się w Foretaksregisteret.
35. W jaki sposób można sprawdzić wysokość zaliczki zapłaconej w roku bieżącym?
Informacje o wysokościach zaliczek można sprawdzić na norweskim portalu Altinn.no (w formularzu Mine krav og betalinger).
36. W jakim terminie należy uregulować należność z tytułu niedopłaty zaliczek?
Należność z tytułu niedopłaty zaliczek należy opłacić do 31 maja, dzięki temu uniknie się odsetek od niedopłaty.
37. W jaki sposób można wyliczyć podatek od dochodu w Norwegii?
Norweski podatek dochodowy wynosi 22%, od wysokości dochodu zależy oprocentowanie nadwyżek (progi podatkowe ustalane są każdego roku).
38. Czy w firmie osiągającej spore dochody i zatrudniającej wielu pracowników konieczne jest weryfikowanie prowadzonej księgowości?
Weryfikacja księgowości (sprawdzenie bilansu i rocznych sprawozdań przez biegłego rewidenta) dotyczy firm, których roczne obroty przekraczają 5 000 000 NOK.
39. Jak długo należy przechowywać faktury?
Faktury powinny być przechowywane przez pięć lat po zakończeniu roku księgowego - dotyczy to również innych dokumentów firmowych.
40. Co z dokumentacją, która pozostała po zamknięciu procedury bankructwa firmy?
To syndyk prowadzący daną sprawę decyduje o tym, co należy zrobić z pozostałą dokumentacją. Może podjąć decyzję o oddaniu dokumentów do osób uprawnionych lub zniszczeniu dokumentacji.
41. Czy za pomocą portalu Altinn.no można odbierać urzędową korespondencję?
Aby odbierać korespondencję za pomocą portalu Altinn.no należy wypełnić formularz RF-1299 (www.altinn.no) - powiadomienia o wiadomościach będą wysyłane na adres e-mail podany przy rejestracji.
Wszystko zależy od tego, ile transakcji księgowych odbywa się w danej firmie - poniżej sześciuset zakup programu księgowego nie jest koniecznością (np. można korzystać z programu Excel).
2. Czy korzystając z pojazdu prywatnego można odliczyć koszty poniesione z tytułu użytkowania samochodu w celach służbowych?
Jest to możliwe w przypadku prowadzenia działalności jednoosobowej w Norwegii - można odliczyć koszty związane z bramkami, opłatami parkingowymi i biletami promowymi poniesione w trakcie podróży służbowych. Aby dokonać odliczeń należy prawidłowo prowadzić Kjørebok (książkę ewidencji ruchu pojazdu).
3. Jak prawidłowo prowadzić książkę jazdy (kjørebok)?
Norweska książka jazdy to Kjørebok - ewidencja przebytych kilometrów, która służy do odliczania kosztów użytkowania samochodu na potrzeby prowadzonej działalności. W prawidłowo prowadzonej książce jazdy powinny znajdować się określone informacje - data i cel podróży, przebyta trasa oraz liczba pokonanych kilometrów.
4. Czy prowadząc Kjørebok należy zbierać paragony za paliwo?
Przechowywanie paragonów za paliwo nie jest obowiązkowe.
5. Czy raty kredytu zaciągniętego na poczet zakupu samochodu służbowego można wliczyć w koszty prowadzenia działalności?
Raty zaciągniętego kredytu same w sobie nie stanowią kosztów firmy - można do nich doliczyć jedynie odsetki od takiego kredytu i amortyzację środka trwałego.
6. Czy raty leasingowe można wliczyć w koszty prowadzenia działalności?
Opłaty leasingowe można zaliczyć do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
7. Czy Årsavgift (roczny podatek za samochód) można wliczyć w koszty prowadzenia firmy w Norwegii?
Årsavgift można wliczyć w koszty prowadzenia działalności gospodarczej, jeśli samochód stanowi środek trwały.
8. Jak rozliczać zakup maszyn i urządzeń potrzebnych do prowadzenia danej działalności?
Zakup maszyn rozlicza się w zależności od wartości dokonanego zakupu - urządzenia o wartości powyżej 15 000 NOK amortyzowane są przez kilka lat (ich kosztu nie można rozliczyć jednorazowo). Z kolei stawka amortyzacji zależy od rodzaju konkretnego urządzenia, np. sprzęt za 16 000 NOK powinien zostać odliczany w wysokości 30% od kwoty zakupu - 4800 NOK w jednym roku, 4800 NOK w kolejnym roku itd.
9. Czy przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję środków trwałych?
Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych - maszyn, wyposażenia biura czy narzędzi i komputerów.
10. Czy prywatny numer z firmowym abonamentem może zostać wliczony w koszty działalności firmy w Norwegii?
Tylko połączenia telefoniczne związane z działalnością służbową będą uznawane za koszt firmy - trudno jest rozgraniczyć charakter prowadzonych rozmów, dlatego ustalono kwotę 4392 NOK, którą na koniec roku podatkowego usuwa się z kosztów firmy.
11. Czy koszty czynszu i prądu w wynajmowanym mieszkaniu można wliczyć w koszty firmy w Norwegii?
Koszty czynszu i prądu można wliczyć w koszty prowadzenia działalności, tylko jeśli dotyczą lokalu, w którym prowadzona jest ta działalność.
12. Jak wliczyć koszty czynszu i prądu w wynajmowanym lokalu do kosztów prowadzenia działalności, w sytuacji gdy biuro znajduje się w lokalu mieszkalnym?
Jeśli pomieszczenia służbowe znajdują się w lokalu mieszkalnym można odliczyć koszty na dwa sposoby. Po pierwsze istnieje możliwość odliczenia hjemmekontor (maksymalnie 1700 NOK), standardowej kwota, która nie wymaga posiadania żadnych faktur. Innym sposobem jest rozliczenie proporcjonalne zależne od powierzchni całego lokalu i powierzchni pomieszczenia, w którym faktycznie prowadzona jest działalność - jeśli mieszkanie ma 50 metrów kwadratowych, a pokój, w którym znajduje się biuro - 10 metrów kwadratowych, można odliczyć 20% wszystkich kosztów mieszkania (opłaty za prąd, czynsz).
13. Jakie koszty wiążą się z zatrudnieniem pracowników w firmie w Norwegii?
Poza wynagrodzeniem, pracodawca ponosi koszty związane z obowiązkiem opłacania podatku i ubezpieczeń (Arbeidsgiveravgift, Pensjonskostnader, Yrkesskadeforsikring). Konieczne jest również przeprowadzenie kursu BHP i niezbędnych szkoleń oraz zapewnienie ubrania roboczego i odpowiednio wyposażonego stanowiska pracy.
14. Na jakim koncie należy księgować niewypłacone wynagrodzenia dla pracowników w Norwegii?
Niewypłacone wynagrodzenia pracownicze należy księgować na koncie 2930 Skyldig lønn.
15. Co to jest Skattetrekkskonto?
Skattetrekkskonto to konto służące do zabezpieczenia zaliczki na podatek dochodowy za pracownika w Norwegii. Zaliczkę należy opłacać raz na dwa miesiące - co miesiąc odkłada się odpowiednią kwotę.
16. Czy dieta przysługuje również właścicielowi firmy w Norwegii?
Właściciel firmy może skorzystać z diety, jeśli podróż służbowa trwa dłużej niż 12 godzin - może wtedy odliczyć 89 NOK za każdy dzień.
17. Czy zakup laptopa może stanowić koszty prowadzenia działalności z branży budowlanej?
Taki zakup może stanowić koszty prowadzenia działalności, jeśli komputer ma służyć celom służbowym. Należy pamiętać, że ewentualna kontrola może wymagać uzasadnienia zasadności zakupu (jako niezbędnego do uzyskania przychodu).
18. Czy można odliczyć koszty dojazdów do pracy?
Koszty dojazdów do pracy nie stanowią kosztów prowadzenia działalności, jednak można je odliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym.
19. Czy za materiały i wynagrodzenie pracowników można płacić gotówką?
Koszty prowadzenia firmy w Norwegii nie mogą przekroczyć 10 000 NOK, dlatego tylko do tej kwoty możliwa jest płatność gotówką.
20. Co można zrobić w przypadku pomyłki odnośnie płatności kartą, gdy wydatki firmowe zostają opłacone kartą prywatną, a prywatne zakupy kartą firmową?
Rozwiązanie takiej sytuacji zależy od rodzaju prowadzonej działalności. W działalności jednoosobowej każda transakcja powinna zostać zarejestrowana w programie księgowym, a saldo Bankinnskudd (o numerze 1920 wg planu kont) musi być takie samo jak na wyciągu bankowym. O pomyłce należy poinformować księgowego. W przypadku spółek taka sytuacja nie może mieć miejsca.
21. Czy prowadząc spółkę w Norwegii należy zaznaczyć w programie księgowym zakup samochodu?
Tak, należy to zrobić - samochody wykazuje się na koncie 1230.
22. Jak właściciel spółki w Norwegii może wypłacić sobie wynagrodzenie?
Udziałowcy spółek mają możliwość wypłaty wynagrodzenia na jeden z trzech sposobów: jako dywidendę, na zasadzie zatrudnienia - jako pracownik w spółce lub na zasadzie wynagrodzenia akcjonariuszy (styrehonorar).
23. Czy przewożąc towary należy zgłaszać wszystko, niezależnie od wartości?
Jeśli wartość towaru (łącznie z ubezpieczeniem i transportem) nie przekracza 350 NOK, nie trzeba go zgłaszać.
24. Gdzie można znaleźć informacje o imporcie towarów do Norwegii?
Informacje o stawkach celnych ustalane się przez norweski urząd celny - www.toll.no.
25. Czy polską fakturę na zakup materiałów można zaksięgować?
Polska faktura może zostać zaksięgowana, jednak dokumenty celne muszą być wypełnione poprawnie, a procedury celne przeprowadzone prawidłowo.
26. Czym jest giro?
Giro dotyczy firm budowlanych - jest to obowiązkowa opłata naliczana z tytułu programu RVO, który ma na celu poprawę warunków i bezpieczeństwa pracy. Wysokość giro zależy od ilości zatrudnionych przez firmę pracowników - kwota minimalna naliczana firmom, które nie zatrudniają pracowników wynosi 250 NOK. Zasadnicza opłata wynosi 0,03% od wynagrodzenia brutto na podstawie minionego roku.
27. Czy znaczki pocztowe można doliczyć do kosztów firmy?
Do kosztów prowadzenia działalności można wliczyć znaczki pocztowe - muszą jednak zostać wykorzystane w celach służbowych.
28. Co powinna zawierać norweska faktura?
Norweska faktura powinna zawierać informacje o numerze faktury, numerze organizacyjnym przedsiębiorstwa wraz z oznaczeniem, czy jest ono płatnikiem VAT, dacie wystawienia faktury, dacie płatności faktury, danych sprzedawcy, danych kupującego, numerze konta bankowego sprzedawcy, cenie i opisie towaru bądź usługi.
29. Kiedy firma w Norwegii może zacząć wystawiać faktury?
Wystawianie faktur jest możliwe po zarejestrowaniu działalności w Brønnøysundregistrene, gdy przedsiębiorca otrzyma potwierdzenie rejestracji i numer organizacyjny, musi założyć konto firmowe - dopełnienie tych formalności oznacza możliwość rozpoczęcia działalności i wystawiania faktur.
30. Jak należy numerować faktury w Norwegii?
Numeracja faktur powinna być ciągła niezależnie od upływu czasu. Oznacza to, że w nowym roku należy kontynuować numerowanie od numeru na ostatnio wystawionej fakturze.
31. Czy można wystawiać faktury bez prowadzenia działalności?
Wystawianie faktur jest możliwe tylko w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, niezbędne jest posiadanie norweskiego numeru organizacyjnego i firmowego konta bankowego.
32. Czy od wszystkich kosztów można odliczyć podatek VAT?
Nie zawsze od kosztów można odliczyć podatek VAT - nie dotyczy to m.in. kosztów jedzenia czy hoteli.
33. Kiedy firma e Norwegii może wystawiać faktury z naliczonym podatkiem VAT?
Firma może wystawiać faktury z naliczonym podatkiem, gdy jest zarejestrowana w norweskiej ewidencji płatników VAT.
34. Czy firmy zatrudniające ponad pięciu pracowników mają obowiązek rejestracji w Foretaksregisteret?
Firmy zatrudniające więcej niż pięciu pracowników powinny zarejestrować się w Foretaksregisteret.
35. W jaki sposób można sprawdzić wysokość zaliczki zapłaconej w roku bieżącym?
Informacje o wysokościach zaliczek można sprawdzić na norweskim portalu Altinn.no (w formularzu Mine krav og betalinger).
36. W jakim terminie należy uregulować należność z tytułu niedopłaty zaliczek?
Należność z tytułu niedopłaty zaliczek należy opłacić do 31 maja, dzięki temu uniknie się odsetek od niedopłaty.
37. W jaki sposób można wyliczyć podatek od dochodu w Norwegii?
Norweski podatek dochodowy wynosi 22%, od wysokości dochodu zależy oprocentowanie nadwyżek (progi podatkowe ustalane są każdego roku).
38. Czy w firmie osiągającej spore dochody i zatrudniającej wielu pracowników konieczne jest weryfikowanie prowadzonej księgowości?
Weryfikacja księgowości (sprawdzenie bilansu i rocznych sprawozdań przez biegłego rewidenta) dotyczy firm, których roczne obroty przekraczają 5 000 000 NOK.
39. Jak długo należy przechowywać faktury?
Faktury powinny być przechowywane przez pięć lat po zakończeniu roku księgowego - dotyczy to również innych dokumentów firmowych.
40. Co z dokumentacją, która pozostała po zamknięciu procedury bankructwa firmy?
To syndyk prowadzący daną sprawę decyduje o tym, co należy zrobić z pozostałą dokumentacją. Może podjąć decyzję o oddaniu dokumentów do osób uprawnionych lub zniszczeniu dokumentacji.
41. Czy za pomocą portalu Altinn.no można odbierać urzędową korespondencję?
Aby odbierać korespondencję za pomocą portalu Altinn.no należy wypełnić formularz RF-1299 (www.altinn.no) - powiadomienia o wiadomościach będą wysyłane na adres e-mail podany przy rejestracji.